Boek een rondleiding
De historie van het Droogdok
De houten schepen in de Hellevoetse haven hebben veel onderhoud nodig. Om aan de kiel – de onderkant van het schip – te kunnen werken moet het schip op haar kant getrokken worden. Dit ‘krengen’ is zwaar werk en bovendien slecht voor de constructie van het schip. Op 18 juli 1798 krijgt waterbouwkundig ingenieur Jan Blanken toestemming om de marinewerf in Hellevoetsluis te moderniseren en een droogdok aan te leggen. Na het leegpompen van het droogdok blijft het schip rechtop staan, waardoor arbeiders alle zijden van de kiel gemakkelijk kunnen schoonmaken en repareren.
Ontwerper en bouwer van dit droogdok is Jan Blanken (1755-1838). Jan werd bij zijn oom opgeleid tot waterbouwkundige en de sluis-, molen- en waterwerken. Op twintigjarige leeftijd solliciteerde Jan naar de functie van opzichter van ’s lands werken in Hellevoetsluis, toenderijd een van de belangrijkste marinehavens in ons land. Hij kreeg toen het toezicht op de vestingwerken en de landsgebouwen op Voorne-Putten, Goeree-Overflakkee en de Beijerlanden.
Van 1780-1784 bouwde Jan Blanken vier verdedigingsbatterijen aan de kust van Voorne-Putten. Ook legde hij versterkingen aan rond Brielle en Hellevoetsluis.
Na de aanleg van de verdedigingsbatterijen startte hij de bouw van het droogdok. Er werd een gat gegraven van 157 meter lang en 32 meter breed. Hierna werd er een indrukwekkende fundering van vijfduizend houten palen (dennen) van twaalf meter lengte aangelegd. Het droogdok bestaat uit twee gedeelten, van elkaar gescheiden door sluisdeuren. Het voorste dok (Kieldok) was bestemd voor kleine reparaties en voor onderhoudsbeurten. Het achterste dok (Timmerdok) diende voor langdurige en zware reparaties. Pas in 1825 kreeg het dok zijn huidige vorm. In het droogdok zijn ongeveer vijf miljoen mopstenen verwerkt, die met marineschepen naar Hellevoetsluis werden gebracht.
De schipdeur
De schipdeur ontdekte Jan Blanken in Frankrijk. De eerste schipdeur in Hellevoetsluis was van hout en had twee kielen. Die kielen pasten precies in een paar sleuven in de toegang van het dok. Nadeel van een houten schipdeur is dat hij maar een jaar of vijfentwintig meegaat. De huidige ijzeren schipdeur met één kiel is gebouwd in 1884. Het materiaal is van Puddle ijzer dat nauwelijks roest door het nog vrij hoge koolstofgehalte. De geheel symmetrische constructie is geklonken en vormt een uniek stukje scheepsbouw. De Schipdeur is eigenlijk een gezonken schip, waarin het water even hoog staat als in de haven zelf. Door middel van een binnenin geplaatste pomp die het water in de haven terug pompt, wordt drijfvermogen gekregen.
Het Kieldok
Het kieldokis het voorste en diepste dok en dient voor korte onderhoudsbeurten van schepen. De naam “Kieldok” verwijst naar het vroegere gebruik van het “kielen”. Het kieldok is gebouwd tussen 1802 en 1806. Opvallend zijn de getrapte dokwanden, de z.g. banquetten, waarvan de onderste enigszins gebogen lopen en zo de lijn van de toenmalige scheepsrompen volgden.
Het Timmerdok
Vanuit het Kieldok kom je door twee (punt) sluisdeuren in het Timmerdok. Het Timmerdok was oorspronkelijk bestemd voor nieuwbouw of langdurige reparaties. Door de deuren te sluiten blijft het Timmerdok droog terwijl het Kieldok vol water staat. De bouw aan dit dok is in 1825 voltooid. Het Timmerdok is naar Engels voorbeeld, zoals het Chatham marine dok uit 1820. De banquetten zijn kleiner en veiliger.
De sluisdeuren
Deze deuren stammen, net als de schipdeur, uit 1884 en waren origineel van hout. In 1999 zijn deze deuren gerenoveerd totdat wat ze nu zijn. Omdat ze in een punt richting van het water staan heten noemen wij ze ook wel “puntdeuren”. Het Puddle ijzer van het bovendeel is vervangen door modern staal en kan men over de deuren heenlopen. Het onderste deel bevat de luchtkasten die de deuren drijfvermogen geven, waardoor ze makkelijker te bewegen zijn, zelfs met handkracht.
